Cəsarət necə qazanılar ?
Bu düşüncələr sizə tanış gəlirmi? Bir işi etmək üçün çox həvəslənirəm, amma, bir adam bunun yaxşı fikir olmadığını deyəndə dərhal cəsarətim qırılır. Həyəcanla bir başqa proyektə və ya pəhrizə başlayıram, amma, nəticələr ümid etdiyim kimi olmur və həvəsim qaçır, yarıda buraxıram. Digər insanlar qədər əzmli və müvəffəqiyyətli olmadığımı düşünürəm. Başladığım işlərin çoxunu bitirə bilmirəm. Niyə cəsarətim asanca qırılır?
Psixoloqlar ilə anında analiz edək: Əksik qalmış bir mənlik qəbulu sizə, egonuzu qorumanın mənlik imicinizi müsbət istiqamətdə inkişaf etdirməkdən daha əhəmiyyətli olduğunu qəbul edir. Eqonuza zərər gələ biləcəyi qorxusuyla, müvəffəqiyyətindən əmin ola bilmədiyiniz heç bir şey üçün riskə girə bilmirsiniz. Nələr qazana biləcəyinizdən daha çox, müvəffəqiyyətsiz olmanız halında nələr itirəcəyinizlə maraqlanırsınız. Bir işin riski nə qədər kiçiksə o işə başlayır, lakin risk atarsa qaçmaq üçün bir yol axtarırsınız. Özünüzü daha yaxşı bir layihə üçün razı edərək üzərində işlədiyiniz layihələri yarım buraxırsınız. Bir layihədən başqasına atladıqca bu sonsuz dövr davam edir. Cəsarətinizi asanca qırılması kilo vermə, pul yığımı, iş həyatında müvəffəqiyyətli olma, şəxsi inkişaf kimi sizin üçün əhəmiyyətli vəziyyətlərə başlayıb yarıda buraxmanıza səbəb olur.
Hədəfə gedən yolda enerjiniz uzun sürmür. Davranışlarınızın doğruluğundan şübhə edincə, özünüzlə əlaqədar şübhəyə düşüncə hədəfiniz uzaqlaşır; qorxu və narahatlıqlar içində boğulursunuz. Diqqətinizi, nəticəyə verə bilmədiyiniz üçün cəsarətiniz asanca qırılır. Çətinliklər qarşısında dərhal uzaq durursunuz. Çətinliklərin, öhdəsindən gəlinməsi lazım olan maneələr olaraq deyil, qaçınılması lazım olan təhlükələr olaraq görürsünüz. Halbuki, hər çətinliyin içində bir fürsət vardır və insanın böyüyüb inkişafına kömək edər. Siz, yalnız nəticəsindən əmin olduğunuz, zorlanmayacağınız işlərə girişirsiniz. Daha odunu qoymadan sobanın yanmasını istəyirsiniz.
Həyatda heç bir şeyin zəmanəti yoxdur, amma, siz bunu qəbul etmək istəmirsiniz. Hər an, hər şey ola bilər və bunu bilmək sizi narahat edir. Ancaq, gerçəkləri qəbul etməmək onları dəyişdirməz.
Əgər keçmişdə xəyal qırıqlığına uğramısınızsa, məsuliyyətlərinizi yerinə yetirməmək üçün bunu bəhanə kimi istifadə edirsiniz. Bir iş üçün çox enerji sərf etməzsəniz, nəticəsi haqqında narahat olmazsınız. Bu vəziyyət eynilə, qumar oynayarkən 50 manat itirən birinin '500 manat da itirə bilərdim, şanslıyam! «Deyib özünü aldatmasına bənzər.
Psixoloqlar ilə problemi həll edək: Yaxşı, bu vəziyyətin öhdəsindən necə gələcək, cəsarətinizi necə güçləndirəcəksiniz? Əvvəlcə, cəsarətinizi asanca qırıldığını və mövzuda işə ehtiyacınız olduğunu qəbul etməlisiniz. Bu üzləşmə sayəsində çatmaq istədiyiniz hədəflərinizə, xəyallarınıza doğru əmin addımlarla gedəcəksiniz.
Qarşınıza çıxan maneələri gücləndirici ünsürlər olaraq görün
Qarşınıza çıxan maneələri niyyətinizi zəiflətməkdə deyil inkişaf etdirməkdə istifadə edin. Qarşılaşdığınız maneələri, ardında daim əldə etmək istədiyiniz bir şey olan qapılar olaraq qiymətləndirin. Yəni, bu andakı maneəni deyil onun arxasındakı böyük mükafatı görün, ona doğru gedin. Bütün etməniz lazım olan doğru açarı tapmaq və özünə hörmət, xoşbəxtlik, müvəffəqiyyət və dincliyə gedən qapını açmaqdır. Edə bilərsiniz. Qarşınıza maneə çıxdığı üçün razı olmalısınız, yoxsa necə inkişaf edə bilərsiniz?
Tomas Edison kimi çətinliklər qarşısında əsla qorxmayan insanların həyatlarını xatırlayın. Insanların çağlar boyunca baş etmək məcburiyyətində qaldıqları çətinliklərin şüuruna çatmaq, öz zorluqlarınıza daha geniş bir çərçivədən baxmanızı və onları aşmaznızı təmin edər. Məsələn, əvvəllər insanlar məlumata çata bilmək üçün saatlarla ensiklopediya qarışdırmaq məcburiyyətində idi, indi isə saniyələr içində internetdən məlumat əldə edə bilərsiniz. Köhnədən, insanlar soyuq və narahat avtobuslarda səyahət edərdi indi isə ölkənin hər bir yanına təyyarələr var.
Əgər bu nümunələr sizə çatmazsa, Şekspirin bu sözləri sizə cəsarət versin:
»Şüphələrimizdir bizə xəyanət edən və sonunda qazanclı çıkacağımız işlərə başlamaqdan bizi saxlayan ..."
Bəlkə bunu da əlavə edərdi sözlərinə, "… işləri bitirməkdən bizi saxlayan." Şüphələrinizi silib atın, xəyalınıza doğru yeriyin.
Kiçik müvəffəqiyyətlərinizin dadını çıxarın
Sizi məqsədinizə çatdıracaq yol boyunca əldə etdiyiniz kiçik qazanımların dadını çıxararkən məqsədinizə də zillənmiş halda qalın. Xəyal qırıqlığının sizə qarşı gəlməsinə bir daha icazə verməyin. Kəşf edilməyə dəyər bütün dönüş nöqtələrini təyin edin və hədəfə gedən yolda müqavimətinin qırılmadığı üçün özünüzü mükafatlandırın. Bu dönüş nöqtələrini, ana hədəfə çatarkən dilədiyinizcə qeyd etmələr edə biləcəyiniz kiçik festivallar olaraq görün. Məsələn, 15 gün boyunca pəhrizinizə sadiq qalaraq ilərləmisinizsə, kiçik bir paket şokolad yeyərək və ya yeni kilonuza uyğun bir paltar alaraq doğru yolda getdiyiniz üçün özünüzü keçirin. Bunu, işlə əlaqədar bir projenizlə əlaqədar ara hədəflərinizə çatmışsanız, masaj etdirərək və ya açıq havada gəzməklə özünüzü mükafatlandırın, çünki bunu haqq edirsiniz!
Bu yeni vərdiş, xüsusilə bir işi bitirmədən digərinə keçmək kimi pis bir xasiyyətiniz varsa, onu dəyişdirməyə kömək edir. Hər dönüş nöqtəsini, bir sonrakı mərhələyə keçmədən əvvəl sizə yenilənmə duyğusu verəcək kiçik bir layihə olaraq qiymətləndirin. Pəhriz nümunəsindən gedəcək olsaq, cəmdə hədəfiniz 20 kilo verməkdirsə, bunu 5 kiloluq dönüş nöqtələrinə ayırın. İlk olaraq hədəfiniz birinci 5 kilonu vermək olsun, tamamladıqdan sonra bir qeyd etmə edin: Masaj, yeni paltar, kiçik paket şokolad, hamam kefi kimi… İndi yola yenidən başla və ikinci 5 kilonu verin. Bu sizin cəsarətinizi və disiplininizi gücləndirəcək. Unutmayın: Heç bir insan, anasının qarınında intizam və cəsur doğmaz; özünü öyrədərək, təkrar edərək intizam qazanar. Yəni, üzərinizdə çalışsanız siz də edə bilərsiniz.
Özünüzə ana atalıq edin
Şəxsi inkişaf, insanın özünə ana-atalıq etməsini təmin edər. Üstəlik, uşaqlığınızda ailənizdən kafi maraq və qayğı alamadığınızı düşünürsünüzsə, fərdi inkişaf kitabları və məqalələri qalan istiqamətlərinizi tamamlamaq üçün sizə kömək edəcək.
