Evlilikdə Xoşbəxtliyin şərtləri
Ailəvi problemləri həll edə bilmə adına, ilk atılması lazım olan addım "balığın başdan iylənməməsinə" icazə verməmək prinsipiylə, gənclərin doğru yoldaş namizədinin kim olması lazım olduğunu bilməsidir. Bu mövzu gənclərin həvəsinə buraxılmayacaq qədər əhəmiyyətlidir. Evliliyin təməlləri doğru yoldaşın seçilməsiylə atılır. Yanlış yoldaş təməli çürük ev kimidir. Zamanla divarların üzərinə yüklədiyiniz hadisələri daşıya bilməz hala gəlir. Belə bir yuva fırtınalara sinə gərə bilməz. Bəzən sadə yağışlar belə bu yuvanın yerlə bir olmasına səbəb ola bilər.
İnsanların həyat yoldaşı namizədlərinin axtardıqları doğru və yanlış xüsusiyyətlərin bir arada sayıldığı və doğru xüsusiyyətin hansıdır olması lazım olduğu xüsusunu dəqiq və qısa bir şəkildə ifadə edilərək xüsusilə başda günümüzün gəncləri olmaq üzrə bütün insanlara səslənildiyi müstəsna bir hədisdə Peyğəmbərimiz (sav) belə buyurmaqdadır. "Qadın 4 şey üçün nikâhlanır: Gözəlliyi, malı, nəsli və dindarlığı. Sən dindar olanı seç. "Hədis qısa amma əhatəli bir hədisdir. Olduqca əhatəli bir xüsusu dəqiq ifadələrlə yekunlaşdırmış və əhəmiyyətli bir problemin həllinə işıq tutmuşdur. Bu hədisi anlamağa çalışaraq mövzumuzu izaha davam edək.
Hədisin qadının nikâhlanmasından bəhs edən məsələni yalnız kişilərə məxsus hala gətirməz, kişilərin evlənmə təklifini qəbul edən qadınlar üçün də mövzu eyni dərsi verəcək mahiyyətdədir. Qadına baxan yönü ilə hədis bir kişinin evlənmə təklifi bu dörd şeydən ötəri qəbul edilir. Yaraşıqlılığı, zənginliyi, sahib olduğu ailənin şanı şərəfi və dindarlığı deməkdədir.
İnanclar və ənənələr.
Diqqət edilsə əxlaqi dəyərlərin fəziləti hədisdə zikr edilməmişdir. Halbuki əxlaqi ənənələr bir evliliyin olmazsa olmaz ünsürlərindəndir. Əxlaqi ənənələrdən bəhs edilməməsinin səbəbi ənənələrin din adı altında inanc və ibadətlə bir bütün olaraq qəbul edilməsindəndir. Din; inanc, ibadət, əxlaq və hüquq olmaq üzrə dörd hissədən ibarətdir. Hədisdə dini gözəl olanı seçim edin deyərkən, Allaha imanı gərəyi axirətdə hesab verəcəyi inancına sahib olan, Allaha qarşı məsuliyyətlərini yerinə gətirən və əxlaqi ənənələrə sahib olan insan qəsd edilməkdədir.
Məsələyə bu məntiqlə baxaraq hədisi belə anlaya bilərik. Evlənmək istədiyiniz insanlarda sizi cəzb şey illaki bu dörd xüsusiyyətdən biridir:
Həyat yoldaşı namizədinin digər namizədlərdən ya bədən gözəlliyi ilə ön plana çıxmışdır, ya zənginliyi, ya şanı, şərəfi yəni mənsub olduğu ailənin tanınmış olması ya da inanc, ibadət və əxlaq gözəlliyi. Bunun xaricində beşinci bir xüsusiyyət seçim səbəbi ola bilməz. Siz bunlardan Hansını qərar verəcəyəm deyə qərarsız qalmış ola bilərsiniz. Çünki, tapdığınız insanda bunların hamısı bir arada olmaya bilər. Belə vəziyyətlərdə heç düşünmədən əxlaqının gözəlliyi ön plana çıxanı seçməlisiniz.
Hər Gözəllik keçicidir.
Biri Müstəsna Hədisi duyan insanlar ictimai elmlərə vaqif olmasalar belə, hədisdə qəsd edilənin qalıcı gözəllik olduğunun dərhal fərqinə varırlar. Zaman keçdikcə, heç bir şeyi olduğu kimi buraxmamaqda davamlı o ankı səviyyəsindən daha geriyə doğru aparmaqdadır. İnsanların arxasına düşdükləri gözəllik, zənginlik və şöhrət kimi xüsuslar evlənmiş olduğumuz dövrdəki var olan səviyyəsini qoruyamaya bilər və çox tez sona doğru yol ala bilərlər. Bu xüsusiyyətlərin üzərinə edilən investisiya ölü investisiya halına gələ bilər. Bu xüsusiyyətlər yoldaş namizədində var deyə evliliyə "bəli" deyən insanlar sahib olduqları o gözəllik zamanın keçməsiylə özünü istehlak etdiyində evli olmalarının hər hansı bir mənasının qalmadığını düşünə bilərlər. Amma əxlaqi ənənlərin zamanla əksilmədiyi kimi tam tərsinə daha da çoxalmaqdadır.
Sosial elmlərə bir az vaqif olan insanlar isə bu hadisələrə baxdıqlarında heç bir bilgisi olmayan insanların bilmədikləri bu xüsusu çox tez fərq edə bilərlər. Gözəllik, sərvət, şöhrət kimi gəlib keçici amma cazibədar xüsuslar özlərini seçim edərək evliliyə addım atmış insanlar üçün evlilik əsnasında da bir imtahan vəsiləsi ola bilərlər. Həyat yoldaşı ilə gözəlliyi üçün evlənmiş bir adam zamanla ətrafındakı insanların yoldaşının gözəlliyinin arxasında olduğu qənaətinə gəlir və bu duyğunun vermiş olduğu narahatlığı ruhunda davamlı hiss edir və ya həyat yoldaşının sahib olduğu gözəlliklə özünü layiq bilmir və özünü təhqir olunmuş hesab edir.
Yoldaşının zənginliyi və sahib olduğu şöhrətin böyüklüyündən ötəri evlənmiş olan kəslər isə yoldaşlarıyla aralarında var olmayan bərabərliyə görə haqq etdiyi hörməti ətrafından və ailəsindən görmür. Və ya haqq etmədiyi bir dəyəri haqsızca əldə etmiş arsız insan rəftarına tabe olmağa məcbur olur. Bir şöhrət vəsiləsi olan gözəllik, zənginlik və şöhrət yoldaşların bir-birini yorduğu bir səbəb halını ala bilər.
Düşməni çox, qalxanı yoxdur.
Sosial elmlərə yaxşı səviyyədə vaqif olan insanlar isə hədisə baxanda bunu görürlər. Xüsusilə yaşamış olduğumuz çağdaş evlilik həyatımızın böyük təhlükə və təhdidlərlə ətraflı təhdid olunduğu bir zamana şahidlik edir. Ailə təşkilatının müasir çağda heç bir dövrdə olmadığı qədər müdafiəsizdir. Əvvəllər yoldaşların bir-birlərinə qarşı olan məsuliyyətləri bir idisə, artıq bu xüsusi vəziyyətdən ötəri bu məsuliyyətlər ikiyə çıxmışdır. Ailənin keyfiyyətli hala gətirilməsi lüzumlu olduğu qədər onu qoruma adına qoruyucu qalxanların daha ailə qurularkən başda yaradılması şərt halına gəlmişdir. Hətta, qalxanların güclü olması məsələsi keyfiyyətli evlilik təsis etməkdən daha əhəmiyyətlidir. Dövlətlərin var olması elmdə, ticarətdə, mədəniyyətdə irəli gedə bilmək üçün, düşmənlərinin çoxluğuna görə qorunma adına ortaya qoymuş olduğu müdafiə layihələrinin sağlamlığı da əhəmiyyət daşıyar. Hədisdə ifadə edilən və seçim edilməsi istənən din gözəlliyi adı altında bizə təqdim edilən əxlaqi məsuliyyətlər həm evlilikdə keyfiyyət, həm də evliliyi qoruyucu qalxanı hökmündədirlər.
