Cüməniz mübarək əziz Featlılar.
Cümə namazına getməmək
Sual: Yaponiya, Koreya, Amerika kimi ölkələrdə, Cümə namazı qılmağın şərtləri yoxsa, Cümə namazına getmək yenə şərt vardırmı? İmam fasiq isə yenə getmək lazımdır mi?
CAVAB
Bəhanəsiz üç Cüməyə getməmək münafiqlik əlamətidir. Bir ölkədə Cümə qılmanın şərtləri yoxsa, yenə də Cümə günü, camaata getmək lazımdır. Saleh imamın olduğu məscidə cümə qılmaq üçün səbəbsiz getməmək münafiqlik əlamətidir. Bir növ separatçılıq olur.
Əvvəllər Cumalar vali qıldırırdı. Vali fasiq da olsa, birlik və birliyin pozulmaması üçün Cüməyə getmək lazım idi. Çünki Peyğəmbər əfəndimiz buyurur ki:
(İmam saleh və ya facir olsa da, böyük günah işləsə də arxasında namaz qılın.) [Əbu Davud] (İslam alimlərinin böyüklərindən Ebussuud Əfəndi bu hədis-i şərifin Cümə qıldıran qubernatorlar üçün olduğunu bildirir.)
(Böyük günah işləyən imamın arxasında namaz qılın) hədis-i şərifi, fitnə çıxmaması üçün və əmr olan şəxsə itaət üçündür. Yoxsa böyük günah işləyən yəni içki içən, zina edən, qumar oynayan fasiq imamın arxasında namaz qılmaq Hənəfidə təhrimən məkruh, Malikidə heç səhih deyil. (Hələbi)
Fasiqlərə olan imamların arxasında namaz kılmamalı, başqa məsciddə qılmaq lazımdır. (Rədd-ül-muxtar, Təhtavi, Hindiyyə)
Fasiqlərə kimsə, alim olsa da, imam edilməsi təhrimən məkruh olar. Çünki, İslamiyyətə uyğun gəlməkdə toz davranır. Belə kimsəyə fasıklığından görə qiymət verməmək vacibdir. İmam etmək isə, ona hörmət göstərmək olar. İmam olmasına mane olunamazsa, hər namazı başqa məsciddə qılmalıdır. (Merak-ıl-fəlah)
İbni Abidin həzrətləri buyurur ki:
Fasiqlərə imam arxasında namaz qılınmaz. Cümə namazında fasiq imama da uyulur. Ancaq bir şəhərdə bir neçə məsciddə Cümə namazı qılınırsa, Cümə namazını da, fasiq imam arxasında qılmaq məkruh olar. Fəth-ul-Kadirin də belə yazılmışdır. (Rədd-ül-muxtar)
Bir hədis-i şərif tərcüməsi də belədir:
(Vera sahibi [saleh] imam ilə qılınan iki rükət namaz, fasiq ilə qılınan min rükətdən daha fəzilətlidir.) [Əbu Nuaym]
Üç Cümə namazını tərk etmək
Sual: Üç cüməni qılmayan münafiq olar mu? Vəzifə gərəyi gidilmezse günah olur mu?
CAVAB
Hanefi'deCuma namazının fərz ola bilməsi üçün iki şərt vardır:
1- Vücub şərtləri, 2- Eda şərtləri.
Eda şərtlərindən biri yoxsa, namaz səhih olmaz. Vücub şərtləri yoxsa, səhih olar. [Bunların nələr olduğu, Cümə namazının fərzləri maddəsində yazılmışdır.]
Vücub şərtlərindən biri və ya bir neçəsi olan kişi, istərsə Cümə namazı qıla bilər. Yəni namazı səhih olar. Qılmazsa günaha girməz.
Üzrsüz Cümə qılmayanın, Cümə edilməmişdən əvvəl, günorta namazını qılması haramdır. Sonra qılması isə fərzdir. Üzr ilə Cümə qılmayanlar, günorta namazını camaat ilə qılmaq məkruhdur.
Cümə namazının əda şərtlərindən bir və ya bir neçəsi nöqsan olsa da məscidə getməli. Yəni camaata getmək lazımdır. Zərurətsiz saleh imamın cumasına getməyən münafiq sayılır. Hədis-i şəriflərdə buyurulur ki:
(Bəhanəsiz üç Cümə namazını tərk edən münafiqlərdən yazılır.) [Taberani, Darə Qutni]
