Özünü təmir eden orqan:Qaraciyər
Qaraciyerin öz-özünü yeniləyə bilmə qabiliyyəti
Qaraciyər insan bədənindəki öz-özünü yeniləmə qabiliyyətinə malik ola yeganə orqandır. Qaraciyərin 70%-ə qədəri götürülsə belə, 1-2 həftə içində təkrarən bütün funksiyalarını yerinə yetirəcək böyüklüyə çatır.
Qaraciyərin öz-özünü yeniləmə fəaliyyətini hansı mexanizmlərin reallaşdırdığı hələ də araşdırılır. Qaraciyərin bu xüsusiyyəti ilk olaraq 1931-ci ildə Mayo Klinikasında iki cərrahın araşdırması ilə ortaya çıxmışdır. Bu sistemdə heyrətamiz nöqtələrdən biri qaraciyər hüceyrələrinin inanılmaz bir sürətdə bölünməsi və belə vəziyyətdə normal vəzifələrini də axsatmadan yerinə yetirməsidir. Vəzifə yerinə yetirildikdən sonra hüceyrə bölünməsinin nə vaxt dayanacağına ortaq bir qərarla birdən son verilməsi isə daha təəccüblüdür. Bu məqamda ağıla bəzi suallar gəlir: Hüceyrələr çoxalma əsnasında daha nə qədər davam etmələrinin lazım olduğunu və ya harada dayanacaqlarını necə bilirlər? Onlara “hərəkət etmə” və ya “dayan” əmri haradan gəlir? Əgər bir yerdən “dayan” əmri almırlarsa, digər orqanları narahat edəcək dərəcədə böyüməmələri lazım olduğuna özlərimi qərar verirlər?
Şübhəsiz, şüuru olmayan hüceyrələrin bunlardan birini də reallaşdırması mümkün deyil. Bu möcüzəvi işi əvvəldən sona qədər yaradan və nizama qoyan, lazımlı əmrləri verən Allahdır. Qurani Kərimdə yer üzündə qarşılaşdığımız hər sistemin və varlığın işini təşkil edənin Allah olduğu və insanın bu elmi araşdırıb düşünməsinin lazım olduğu xəbər verilir. Ayədə belə buyurulur: “Yeddi (qat) göyü və bir o qədər də yeri yaradan Allahdır. Allahın hər şeyə qadir olduğunu, Allahın hər şeyi elm ilə ehtiva etdiyini biləsiniz deyə, (Allahın) əmri onların arasında nazil olar.” (Talaq surəsi, 12)
Qaraciyər insan bədənindəki öz-özünü yeniləmə qabiliyyətinə malik ola yeganə orqandır. Qaraciyərin 70%-ə qədəri götürülsə belə, 1-2 həftə içində təkrarən bütün funksiyalarını yerinə yetirəcək böyüklüyə çatır.
Qaraciyərin öz-özünü yeniləmə fəaliyyətini hansı mexanizmlərin reallaşdırdığı hələ də araşdırılır. Qaraciyərin bu xüsusiyyəti ilk olaraq 1931-ci ildə Mayo Klinikasında iki cərrahın araşdırması ilə ortaya çıxmışdır. Bu sistemdə heyrətamiz nöqtələrdən biri qaraciyər hüceyrələrinin inanılmaz bir sürətdə bölünməsi və belə vəziyyətdə normal vəzifələrini də axsatmadan yerinə yetirməsidir. Vəzifə yerinə yetirildikdən sonra hüceyrə bölünməsinin nə vaxt dayanacağına ortaq bir qərarla birdən son verilməsi isə daha təəccüblüdür. Bu məqamda ağıla bəzi suallar gəlir: Hüceyrələr çoxalma əsnasında daha nə qədər davam etmələrinin lazım olduğunu və ya harada dayanacaqlarını necə bilirlər? Onlara “hərəkət etmə” və ya “dayan” əmri haradan gəlir? Əgər bir yerdən “dayan” əmri almırlarsa, digər orqanları narahat edəcək dərəcədə böyüməmələri lazım olduğuna özlərimi qərar verirlər?
Şübhəsiz, şüuru olmayan hüceyrələrin bunlardan birini də reallaşdırması mümkün deyil. Bu möcüzəvi işi əvvəldən sona qədər yaradan və nizama qoyan, lazımlı əmrləri verən Allahdır. Qurani Kərimdə yer üzündə qarşılaşdığımız hər sistemin və varlığın işini təşkil edənin Allah olduğu və insanın bu elmi araşdırıb düşünməsinin lazım olduğu xəbər verilir. Ayədə belə buyurulur: “Yeddi (qat) göyü və bir o qədər də yeri yaradan Allahdır. Allahın hər şeyə qadir olduğunu, Allahın hər şeyi elm ilə ehtiva etdiyini biləsiniz deyə, (Allahın) əmri onların arasında nazil olar.” (Talaq surəsi, 12)
